Hồ Ba Bể nằm ở trung tâm Vườn quốc gia Ba Bể, là một trong những di tích danh thắng tự nhiên đẹp, độc đáo nhất Việt Nam.

Hồ được hình thành do sự biến động cấu tạo địa chất cách đây hàng triệu năm làm sụt lún các dãy núi đá vôi, hang động. Hồ được hợp thành từ ba hồ (Pé Lèng, Pé Lù, Pé Lầm) nên có tên gọi là hồ Ba Bể. Hồ có chiều dài hơn 8km, chỗ rộng nhất 2km, diện tích mặt nước 500ha, độ sâu trung bình 20m, chỗ sâu nhất 35m, trên hồ có những hòn đảo nhỏ xinh đẹp, trong hồ có hàng trăm loài cá nước ngọt sinh sống, trú ngụ.

Do cấu tạo địa chất đặc biệt nên hồ Ba Bể có những nét riêng rất khác biệt so với các hồ cacxtơ trên thế giới. Vì vậy Hội nghị quốc tế về hồ nước ngọt tổ chức tại Mỹ tháng 3 năm 1995 đã xếp hồ Ba Bể là 1 trong 20 hồ nước ngọt tự nhiên đẹp của thế giới cần được bảo vệ. Năm 2012, hồ Ba Bể được công nhận là Di tích danh thắng Quốc gia đặc biệt. Năm 2025, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch bảo quản, tu bổ phục hồi Di tích Quốc gia đặc biệt và Danh lam thắng cảnh hồ Ba Bể tại quyết định số 1407/QĐ-TTg ngày 28/6/2025.

Hồ Ba Bể nằm ở độ cao 150m so với mặt nước biển, được bao bọc bởi những dãy núi đá vôi cao và những cánh rừng già nguyên sinh, nước hồ trong xanh, quanh năm mát mẻ. Toàn cảnh hồ như một bức tranh thuỷ mặc.